محبت مسیح به این ترتیب نمایان است که مسیح گمگشتگان را می جوید و بیماران را شفا می دهد. از این روست که ← آیین های فیض بخش شفا و احیاء به ما اعطاء شده که در آنها از گناه آزاد و در ناتوانایی های جسمی و روحی خود تقویت می شویم [1420-1421] ← 61.
-
آیین فیض بخش توبه،← آیین فیض بخش آشتی، بخشش، رویگردانی و اعتراف نیز نامیده می شود [1422-1424، 1489].
-
تعمید هرچند ما را از قدرت گناه و مرگ جدا می کند و در زندگی نوینِ فرزندان خدا جای می دهد، اما ما را از ناتوانی های انسانی و گرایش به سمت گناه رهایی نمی بخشد. از این رو، ما به جایگاهی نیاز داریم که در آن پیوسته و پیوسته از نو با خدا آشتی کنیم. این همان اعتراف است [1425-1426].
اعتراف کردن کار متجددانه ای به شمار نمی رود؛ شاید حتی کار دشواری به نظر می رسد و ابتدا تسلط به نفس بزرگی را می طلبد. اما این یکی از بزرگ ترین عطایایی است که ما مجازیم پیوسته از نو در زندگی مان به آن دست یابیم - یعنی به معنای واقعی کلمه از نو، سبکبالانه و فارغ از بارها و فشارهای گذشته، پذیرفته شده در محبت و مجهز به قوایی نو. خدا رحیم است و چیزی را مشتاقانه تر از آن نمی خواهد که ما رحم و شفقت او را به کار گیریم. کسی که اعتراف کرده باشد، صفحات سفید و جدیدی از کتاب زندگی را به روی خود می گشاید ← 67-70.
عیسی خود آیین فیض بخش توبه را هنگامی تأسیس کرد که در روز فصح خود را بر ← رسولان نشان داد و از آنان چنین خواست: «روح القدس را بیابید! گناهان آنانی را که آمرزیدید، برای ایشان آمرزیده شد و آنانی را که بستید، بسته شد» (یو، 20، 22ب) [1439، 1485].
در هیچ کجا عیسی به زیبایی مثل پسر گمشده، ادا نکرده است که در آیین مقدس توبه چه رخ می دهد: ما راه خود را گم می کنیم، خود را گم می کنیم و دیگر کاری از دستمان برنمی آید. اما پدر ما با حسرتی بزرگ و حتی بی پایان در انتظار ما می ماند؛ او هنگامی که باز می گردیم، ما را می بخشد؛ او پیوسته ما را به خود می پذیرد و گناهانمان را می بخشد. عیسی خود شخصاً گناهان انسان های بسیاری را بخشید؛ این کار برای او به مراتب مهم تر از معجزه کردن بود. او این کار را نشانی از سرآغاز ملکوت خداوند می دید که در آن همه زخم ها درمان و همه اشک ها پاک می شود. او روح القدس را که به نیروی آن گناهان را می بخشید، به ← رسولان خود داد. ما نیز هنگامی که به نزد ← کشیش می رویم و توبه می کنیم، درواقع خود را به آغوش پدر آسمانی خود می افکنیم ← 314، 524.
فقط خدا می تواند گناهان را ببخشاید. عیسی تنها از آن رو توانست بگوید: «ای فرزند، گناهان تو آمرزیده شد» (مر، 2، 5) که پسر خدا است. و ← کشیشان هم فقط به این دلیل که عیسی به این اقتدار را داده است، می توانند به جای عیسی گناهان را ببخشایند [1441-1442].
عده ای می گویند: این کار را به طور مستقیم با خدا سر و سامان می دهم، برای این کار نیازی به کشیش ندارم! اما خدا به گونه دیگری می خواهد. او ما را می شناسد. ما گرایش به کتمان کردن گناهان داریم و ترحیج می دهیم روی کارهای خود سرپوش بگذاریم. از این رو خدا می خواهد که ما گناهان خود را به زبان بیاوریم و آنها را رو در رو اعتراف کنیم. به همین دلیل است که درباره کشیشان چنین مصداق دارد: «گناهان آنانی را که آمرزیدید، برای ایشان آمرزیده شد و آنانی را که بستید، بسته شد» (یو، 20، 23).
آرزوی بهتر شدن، از رسیدن به بصیرت و آگاهی بابت گناه شخصی ناشی می شود؛ این را پشیمانی می نامیم. هنگامی که ما میان محبت خدا و گناهان خود، تضادی می بینیم، به پشیمانی می رسیم. در این حالت، انباشته از درد و عذاب بابت گناه خود هستیم؛ در این حال است که مترصد آن می شویم که زندگی خود را دگرگون سازیم و تمامی امید خود را متوجه یاری خدا می سازیم [1430-1433، 1490].
واقعیت گناه اغلب کتمان می شود. برخی حتی اعتقاد دارند، باید در مقابله با احساس گناه به سادگی فقط از راه روانشناختی دست به اقدامی زد. اما رسیدن به احساس واقعی گناه، مهم است. درست مانند چیزی است که در خودرو رخ می دهد: هنگامی که درجه سرعت سنج، سرعتی بالاتر از حد مجاز را نشان می دهد، تقصیر از درجه سرعت سنج نیست، بلکه از راننده است. ما هرچه به خدا نزدیک تر شویم، خدایی که سراسر نور است، به همان نسبت هم وجوه تیره و تار ما آشکارتر ظاهر می شوند. اما خدا نوری نیست که می سوزاند، بلکه نوری است که شفا می بخشد. از این رو، پشیمانی، ما را به آن سو سوق می دهد که به سمت نوری که در آن به طور کامل سلامت خود را بازمی یابیم، گام برداریم ← 312.
توبه جبرانی برای امر خلافی است که مرتکب آن شده ایم. توبه نباید فقط در فکر انسان رخ دهد، بلکه باید به شکل کرداری در مسیر محبت و در تعهدپذیری برای دیگران نیز نمود خارجی بیابد. توبه را می توان همچنین از راه دعا کردن، روزه گرفتن و حمایتِ معنوی و مادی از فقرا انجام داد [1434-1439].
اغلب برداشت نادرستی از توبه وجود دارد. توبه هیچ ارتباطی با ناسزاگویی به خود و وسواس در وجدان ندارد. توبه، غرق شدن در این فکر نیست که من چه انسان بدی هستم. توبه آزادی و جسارت آن را به ما می دهد که از نو دست به آغاز زنیم.
شروط لازم برای بخشودگی گناهان، انسانی است که رویگردان شود و همچنین ← کشیشی که به نام خدا، بخشودگی گناهان را برای او جاری سازد [1448].
-
آزمایش وجدان، پشیمانی، اصلاح نیت خود، اعتراف به گناه و توبه، اجزای اساسی آیین فیض بخش توبه هستند [1450-1460؛ 1490-1492؛ 1494].
آزمایش وجدان باید به شکل کامل رخ دهد، اما اصولاً نمی تواند هیچ گاه ماهیتی فراگیر به خود بگیرد. هیچکس نمی تواند بدون پشیمانی واقعی، فقط براساس یک اعتراف زبانی، از گناهان خود آزاد شود. نیتِ مرتکب نشدن این گناه در آینده نیز به همین نسبت امری واجب است. فرد گناهکار باید بدون تردید در قبال پدر اعتراف گیرنده از گناهان خود سخن بگوید، یعنی به آنها اعتراف کند. سرآخر جبران و یا توبه نیز جزئی از آیین فیض بخش اعتراف هستند و پدر اعتراف گیرنده برای جبران زیان های وارده آن را برای فرد گناهکار مقرر می کند.
همه گناهان سنگینی که در یک آزمایش وجدانِ دقیق به یاد می آوریم و هنوز به آنها اعتراف نکرده ایم، می توانند در شرایط عادی فقط در اعتراف شخصی در آیین فیض بخش اعتراف بخشوده شوند [1457].
شکی نیست که بر سر راه اعتراف موانعی وجود دارد. غلبه کردن بر این موانع، خود به منزله نخستین گام برای آن است که از لحاظ باطنی سلامتی بیابیم. اغلب فکر کردن به این نکته یاری دهنده است که حتی← پاپ هم باید جسارت آن را داشته باشد که در پیشگاه یک ← کشیش دیگر - و به این ترتیب در پیشگاه خدا - به خطاها و ناتوانی های خود اعتراف کند. فقط در موارد مرگ و زندگی (برای نمونه در جنگ، به هنگام حمله هوایی یا زمانی که گروهی از انسان ها به شکلی در قبال خطری جانی قرار دارند)، کشیش می تواند بدون این که پیش از آن اعتراف شخصی به گناهان صورت گرفته باشد، بخشودگی افراد را به شکل گروهی اعلام دارد (امر موسوم به بخشودگی همگانی). البته افراد باید در نخستین فرصتی که یافتند اعتراف شخصی به گناهان سنگین خود را به جای آورند ← 315-320.
یک فرد کاتولیک با رسیدن به سن تشخیص، موظف است به گناهان سنگین خود اعتراف کند. کلیسا به تأکید از ایمانداران می خواهد، دستکم یک بار در سال این کار را انجام دهند. فرد ایماندار باید در هر صورت اگر مرتکب گناه سنگینی شده باشد، پیش از تناول قربان مقدس اعتراف کند [1457].
منظور کلیسا از «سن تشخیص»، سنی است که در آن انسان به عقل خود استناد می کند و همچنین آموخته است که میان نیک و شر تفاوت قائل شود ← 315-320.
اعتراف حتی زمانی که انسان ناگزیر نباشد به معنای سرسختانه کلمه اعتراف کند، باز هم هدیه ای بزرگ در مسیر نجات و ارتباطی ژرف با خداوند است [1458].
در مجالس کاتولیکی و در روز جهانی جوانان همه جا جوانانی را می بینیم که با خدا آشتی می کنند. مسیحیانی که در پیروی از عیسی جدیت به خرج می دهند، در جست و جوی شادمانی ای هستند که از سرآغازی به کل نوین با خدا نشأت می گیرد. حتی مقدسین هم هرگاه میسر بود، به شکل منظم اعتراف می کردند. آنان معتقد بودند که از آن رو به این کار نیاز دارند که در فروتنی و محبت ترقی نمایند و زمینه آن را فراهم کنند که نور مقدس خدا همه زوایای روح آنان را لمس کند.
هیچ انسانی قادر نیست گناهان را ببخشد، مگر آن که مأموریت انجام این کار از جانب خدا و قدرت عطاشده از او را داشته باشد تا اطمینان حاصل شود که بخشودگی وعده داده شده به شخص توبه کار براستی رخ می دهد. برای این منظور پیش از هر کس ← اسقف مقرر شده است و پس از او، دستیاران وی که همان← کشیشان هستند [1461-1466، 1495] ← 150، 228، 249- 250.
-
گناهانی وجود دارد که در انجام آنها، انسان به طور کامل از خدا رویگردان می شود و همزمان به دلیل سنگینی این کردار، ←اخراج از کلیسا را برای خود به جان می خرد. درباره گناهانی اینچنینی، بخشودگی فقط از سوی← اسقف یا کشیشی که او مأمور ساخته و در برخی موارد حتی فقط از سوی شخص ← پاپ قابل اعمال است. در صورتی که خطر مرگ تهدید کند، هر ←کشیشی می تواند همه گناهان را ببخشاید و اخراج از کلیسا را ملغی سازد [1463].
به عنوان مثال، فرد کاتولیکی که قتلی مرتکب می شود و یا در سقط جنین همکاری می کند، خود را به صورت خود به خود از مشارکت در آیین های فیض بخش محروم می کند (اخراج می کند) ← اخراج از کلیسا. کلیسا فقط این امر را اذعان می کند. هدف از اخراج، اصلاح فرد گناهکار و هدایت او به راه راست است.
خیر، به هیچ وجه. باقی ماندن مورد اعتراف به شکل یک راز، امری محتوم و همواره معتبر است. هر کشیشی در صورتی که از آنچه که در اعتراف شنیده است، برای دیگر انسان ها حکایت کند، از کلیسا اخراج می شود. کشیش حتی مجاز نیست به پلیس چیزی درباره این راز بگوید یا اشاره ای به آن داشته باشد [1467].
کشیشان به ندرت چیزی را مهم تر از راز اعتراف تلقی می کند. کشیشانی هستند که در این راه شکنجه هایی را متحمل شده اند و به کام مرگ رفته اند. از این رو می توان بدون ملاحظه، به صراحت برای آنان صحبت کرد و با خیالی آسوده به کشیشی اعتماد کرد که تنها وظیفه اش در این لحظه این است که به طور کامل «گوش شنوای خدا» باشد.
اعتراف گناهکار را با خدا و کلیسا آشتی می دهد [1468-1470، 1496].
ثانیه هایی که پس از بخشودگی گناهان فرامی رسند، به دوش گرفتن پس از ورزش، هوای خنک و تازه پس از یک طوفان تابستانی، بیدار شدن در یک صبح درخشان تابستانی، بی وزنی غواص و نظیر آن شبیه هستند. همان گونه که پدر، پسر گمشده خود را پس از بازگشت با آغوش باز به خود پذیرا شد، «آشتی» نیز به این معناست: باردیگر در نزد خدا، در صلح و صفا به سر خواهیم برد.
